top of page

Newsflash uit de mode industrie: Marokko doet tegenwoordig ook mee met de snelle productie van kleding! Vooral Spaanse merken zoals Zara en Bershka gaan daar nu heen om te massa produceren. Opzich positief want het is een stuk dichterbij Europa dan Azië, dus kortere transport afstand en minder CO2 uitstoot. Nieuw land, nieuwe ronde, nieuwe kansen om het goed te doen. Volgens het artikel zijn de werkomstandigheden aangepast naar de norm, dus met een brandalarm, nooduitgangen en minimumloon. Minimumloon is geen leefbaar loon dus daar is nog ruimte voor verbetering. Samenwerken met kleinere naaiateliers (waar geen controle is op lonen en werkomstandigheden) is verboden maar gebeurt wel dus niet oke. Met dit artikel zal de controle hierop hopelijk strenger worden. Ik zeg: let's watch & see hoe dit zich ontwikkeld. Check het hele artikel hier.


Kledingmerken zijn dus ooit begonnen met het produceren in lagelonenlanden om op arbeidskosten te besparen. Op zich een goed idee. Ze hebben toen zwart op wit gezet dat hun arbeiders een leefbaar loon zouden krijgen. Dat is raar..? Allereerst liggen de lonen al laag, en daarbij: heftig als je er bewust voor kiest om je werknemers minder dan een leefbaar loon te geven. Maar blijkbaar was dit nodig, sterker nog: blijkbaar was dit niet voldoende, want al scrollend op Facebook kwam ik van de week dit artikel tegen van nu.nl. Schone Kleren Campagne (SKC) heeft hier onderzoek naar gedaan en bijna geen enkel bedrijf kon aantonen dat ze hun arbeiders een leefbaar loon geven voor hun werk.

'Zo is het minimumloon in Bangladesh slechts een kwart van een leefbaar loon,' Een kwart, dat is echt treurig. En lees deze: 'In veel Oost-Europese landen is dit verschil zelfs nog groter en verdienen makers slechts een zesde van een leefbaar inkomen.' Één zesde. Dat is 16%. Een leefbaar loon betekent dat je genoeg verdient voor eten, huur, zorg, scholing, kleren, vervoer en wat spaargeld. Dus met 16% daarvan moet je alles schrappen behalve het eten? Ze hebben dit onderzoek gedaan bij Adidas, Amazon, C&A, Decathlon, Fruit of the Loom, Gap, G-Star RAW, Gucci, H&M, Hugo Boss, Inditex, Levi’s, Nike, Primark, Puma, PVH, Tchibo, Under Armour, Uniqlo en Zalando. En Gucci is de winnaar! De rest is allemaal gezakt.

Ik heb nog even dat rapport van SKC gecheckt want ergens snap je niet hoe dit kan, in Nederland hebben wij toch ook een minimumloon waar we ons over het algemeen aan houden. In het rapport leggen ze uit dat de industrie en de overheid in lagelonenlanden dit systeem in stand houden. Wanneer de overheid aangeeft de lonen omhoog te willen gooien, zijn de fabrieken bang dat bedrijven de kleding niet meer door hen zullen laten maken. Bedrijven kijken naar de goedkoopste arbeid, en als het in t ene land duurder is gaan ze net zo makkelijk ergens anders naartoe. Dus adviseren fabrieken tégen hogere lonen omdat er anders duizenden (? of meer, geen idee) arbeiders zonder werk komen te zitten.

En dan nu de verlossende oplossing: Als bedrijven contractueel zouden vastleggen dat zij bij hun huidige fabrieken blijven produceren -óók als die overstappen op een leefbaar loon- dan kan de overheid de lonen omhoog gooien. En dan is iedereen gelukkig. Behalve misschien de bedrijven, want die moeten meer betalen voor de productie. Maar dat is ook wel realistisch toch?


Screenshot uit het SKC rapport


Screenshot uit het SKC rapport met highlights

Jaja welkom op mijn eerste blog, ever. Ik lees af en toe artikelen over de mode industrie en al het kwaad wat daar omheen hangt. En dan denk ik góédd, echt heel goed dat dit het nieuws haalt want de manier waarop er kleding wordt geproduceerd en geconsumeerd klopt van geen kant.


Vandaar deze blog. Want veel mensen weten niet echt hoe het zit met de geheime wereld van de productie van kleding. Want wat is er nou precies aan de hand, welke merken mag je wel of niet kopen of moet je naar de landen op het waslabel kijken of alleen maar dure kleren kopen of tweedehands? Zoveel vraagtekens.


Ik heb bijvoorbeeld wel eens gehoord dat er in sommige landen (ik noem geen namen) kinderarbeid wordt ingezet voor het produceren van fast fashion. Tuurlijk zegt niemand 'ja doe mij dat maar'. Maar dan schijnt het te gebeuren dat kledingmerken worden getrickt; dan zegt een fabriek 'is goed ik maak het voor een euro', en wat denk je? Laat ie het ergens anders voor 75 cent maken (door een kind?). HATS heeft die fabriekenbaas 25 cent winst per shirt. Maar dat vertelt ie er niet bij als die shirts worden opgehaald. Nou dat is dan als consument best lastig te achterhalen.


Daarom denk ik: we need more informatie! Als ik wat nieuws lees deel ik dat meestal op Facebook, maar hé waarom delen als je ook kan bloggen? Ik verzamel vooral duurzaam en ethisch nieuws rondom fast fashion. En wat ik deel heb ik waarschijnlijk op Facebook gevonden via de Correspondent, Project Cece, Dutch Sustainable Fashion Week, Bedrock etc. Ik post spoedig de eerste echte.


Hé, veel leesplezier hè! En groetjes thuis.



Foto credits: Soulstores

bottom of page